Pożyczki studenckie zostały wprowadzone w 1998 r. z inicjatywy Leszka Balcerowicza, ówczesnego Wicepremiera i Ministra Finansów. Głównym ich założeniem było oraz jest zapewnienie większego dostępu do studiów, głównie dla pochodzących z ubogich rodzin absolwentów szkół średnich, których bardzo często nie było stać nawet na rozpoczęcie studiów a co dopiero na ich ukończenie. Wytyczne dotyczące udzielania kredytu reguluje Ustawa z dnia 17 lipca 1998 r. o pożyczkach i kredytach studenckich oraz Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 18 maja 2010 r.
Piętą achillesową tego rozwiązania jest fakt, iż absolwent studiów wchodzi w kolejny etap swojego życia z pokaźnym długiem, który trzeba spłacić. Dobrą stroną jest z kolei to, że mało jest pożyczek i kredytów posiadających tak niskie oprocentowanie oraz koszty całkowite, szczególnie, że jego spłata jest zaplanowana na długi okres – dwa razy dłuższy niż okres jego pobierania, a jego spłata zaczyna się dopiero 2 lata po ukończeniu studiów (poza przypadkiem przerwania studiów).
Do 31 października każdego roku studenci studiów stacjonarnych, niestacjonarnych i doktoranckich mają możliwość złożenia wniosku o udzielenie bardzo niskooprocentowanego kredytu studenckiego. Umowa podpisywana jest do 31 grudnia.
Kredyt studencki jest preferencyjnym kredytem udzielanym przez największe banki komercyjne: PKO Bank Polski S.A., Bank PEKAO S.A., Bank Polskiej Spółdzielczości S.A. (wraz z zrzeszonymi bankami spółdzielczymi) oraz SGB-Bank S.A. (wraz z zrzeszonymi bankami spółdzielczymi).
Warto także nadmienić, że Kredyt studencki jest udzielany jedynie na okres studiów oraz wypłacany jest w miesięcznych transzach, których wysokość można uzgodnić z bankiem. Podstawowa transza kredytu wynosi 600 zł, ale można wnioskować o jej zwiększenie do 1000 zł lub zmniejszenie do 400 zł. Wypłacany jest przez dziesięć miesięcy w roku, w czasie wakacji wypłaty rat są zawieszone. Warunkiem niezbędnym do kontynuowania wypłat jest potwierdzanie statusu studenta po każdej zaliczonej sesji egzaminacyjnej.
Ważnym warunkiem uzyskania pozytywnej decyzji kredytowej jest spełnienie kryterium dochodowego, a więc nie przekroczenie kwoty dwu i pół tysiąca złotych dochodu na osobę w rodzinie. Student zainteresowany przedstawianą formą finansowania swojej nauki zobligowany jest również do znalezienia poręczycieli, którzy w momencie gdy zajdzie taka potrzeba, spłacą zaciągnięty kredyt. Poręczycielami mogą być osoby fizyczne, np. rodzice studenta, jak również podmioty prawne: Bank Gospodarstwa Krajowego lub Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Bank Gospodarstwa Krajowego pokrywa odsetki w trakcie trwania studiów i karencji trwającej 2 lata po ich ukończeniu. Wysokość odsetek ustala się na podstawie bieżącej wysokości stopy redyskonta weksli. Kredytobiorca reguluje tylko połowę tej wartości, więc kredyt jest praktycznie nieoprocentowany. Ponadto jeśli student znajdzie się w gronie pięciu procent najlepszych absolwentów może liczyć na umorzenie jego części.
Kredyt ten, tak samo jak inne udzielane przez banki komercyjne, można uregulować przed czasem. Zdarza się to jednak w tym momencie bardzo rzadko, z uwagi na jego niski całkowity koszt – jest to w praktyce nieopłacalne.